بیماری ام اس؛ تعریف، علائم و نحوه مبارزه با آن - تور فرانسه

ام اس چیست؟

بیماری ام اس (multiple sclerosis) یک بیماری است که موجب ناتوانی قسمت هایی از مغز و نخاع (سیستم عصبی مرکزی) می شود.

در بیماری ام اس سیستم ایمنی، غلاف میلین که دور آکسون ها قرار گرفته است را مورد هجوم قرار داده که نتیجه آن ایجاد اختلال ارتباطی بین مغز و سایر قسمت های بدن است. در نهایت، بیماری باعث می شود که عصب ها خودشان را تخریب نموده و به طور دائمی آسیب ببینند.

علائم و نشانه های ام اس در افراد بسته به میزان عصب هایی که آسیب دیده اند و نیز نوع آنها متفاوت است. بعضی افراد ممکن است توانایی راه رفتنشان را تا حدی و یا به طور کامل از دست بدهند در حالیکه ممکن است فرد دیگری فقط احساس بی حالی کند و هیچ نشانه دیگری در خود نبیند.

برای این بیماری درمان قطعی وجود ندارد. با این وجود داروهایی هستند که می توانند ریکاوری پس از حمله های عصبی را سرعت ببخشند، بیماری را تعدیل کنند و به فرد یاری کنند تا بتواند علائم بیماری را کنترل کند.

همانطور که گفته شد بیماری ام اس سیستم عصبی مرکزی را که کنترل همه اعمال بدن را بر عهده دارد، تحت تأثیر قرار می دهد. وقتی آکسون ها که وظیفه انتقال پیغام ها از سوی مغز و به سمت مغز را بر عهده دارند مورد آسیب قرار می گیرند یعنی علائم بیماری در هر کجای بدن می تواند نمایان شود.

علائم بیماری ام اس

برای بعضی از بیماران علائم متعادلند به صورتی که بیمار تا مدت ها بعد، چیزی از بیماری خود متوجه نمی شود. اما دیگران ممکن است از همان ابتدای بیماری شاهد بروز علائم آن باشند.

علائم عمومی بیماری ام اس

• ضعف ماهیچه ها
• اختلال در دید
• مشکل در حفظ تعادل و جهت یابی
• بی حسی و خواب رفتگی
• مشکل در فکر کردن و به خاطر سپردن

اثرات ام اس

• مشکل در مثانه: ایجاد مشکل در تخلیه کامل مثانه، تکرار ادرار و بی اختیاری در ادرار
• مسائل روده: یبوستی که بتواند باعث فشردگی مدفوع شود و نتیجه آن بی اختیاری در مدفوع باشد.
• خستگی و ضعف: این مشکل تقریبا در 90 درصد بیماران اتفاق می افتد و می تواند عملکرد آن ها را در محل کار و منزل تحت تأثیر قرار دهد.
• سرگیجه و دوران سر: سرگیجه نیز عموما همراه با ایجاد مشکل در حفظ تعادل در بیماران دیده می شود.
• ناکارآمدی جنسی: بیماران دچار از دست رفتن تمایل به برقراری رابطه جنسی می گردند.
• اسپاسم عضلانی: آکسون های تحت تأثیر قرار گرفته در نخاع و مغز می توانند موجب اسپاسم دردناک عضلات شود. ماهیچه ها گاهی سفت می شوند و در حرکت مشکل ایجاد می کنند که به آن اسپاستیسیتی می گویند.

• لرزش بدن: لرزش غیر ارادی در بدن نیز می تواند ناشی از بیماری ام اس باشد
• مشکل در دید: در این بیماری ممکن است افراد دچار دوبینی و یا تاری دید شوند. همچنین بعضی بیماران ممکن است دیدشان را ناقص و یا به صورت کامل از دست دهند و کوررنگی را تجربه کنند. عموما این مشکل در زمان واحد بر روی یک چشم اثر می گذارد. همچنین ممکن است ورم عصب های بینایی باعث می شود چشمان شما در زمان حرکت دچار درد شود.
• ایجاد تغییر در حرکت و راه رفتن: بیماری ام اس می تواند در راه رفتن مشکل ایجاد کند. این مشکل نتیجه ضعیف شدن ماهیچه ها و ایجاد مشکل در تعادل، سرگیجه و خستگی است.
• تغییرات احساسی و افسردگی: ایجاد مشکل در آکسون های عصبی می تواند عاملی برای تغییرات در احساسات و ایجاد افسردگی در افراد شود. این تغییرات، جدا از خستگی و اضطراب حاصل از چالش های موجود برای خود بیماری ام اس است و می تواند غیر قابل پیش بینی و ناتوان کننده باشد. تحقیقات نشان می دهد ام اس 50 درصد احتمال افسردگی را بالا می برد.

نشانه هایی که فقط در بعضی از بیماران دیده می شود

• سردرد
• از بین رفتن شنوایی
• خارش
• مسائل تنفسی
• تشنج
• اختلال کلام
• مشکل در بلعیدن

دلایل بیماری و عوامل تأثیرگذار

دلیل ایجاد ام اس ناشناخته است اما به نظر می رسد ایجاد اختلال در خودایمنی مسبب ایجاد این مشکل است. این بدین معناست که سیستم ایمنی میلین را به عنوان یک عامل ناشناخته مورد حمله قرار می دهد و آن را به عنوان یک ویروس و یا باکتری می شناسد.

عوامل تأثیرگذار

• سن: به نظر می رسد این بیماری بیشتر در بین افراد 20 تا 50 سال به وجود می آید.
• جنس: بیشتر زنان دچار این بیماری می شوند تا مردان
• قومیت: این بیماری در بین افرادی با اجداد اروپایی بیشتر دیده می شود.
• فاکتورهای ژنتیکی: این بیماری همچنین می تواند به وسیله عوامل وراثتی به افراد منتقل شود.

درمان بیماری ام اس

درمان قطعی برای ام اس وجود ندارد. از این رو، درمان هایی که پیشنهاد می شود برای سرکوب کردن واکنش سیستم خودایمنی بدن و کنترل علائم است.

داروها

داروهایی که برای کنترل علائم بیماری و نیز کنترل سیستم خودایمنی ارائه می شوند عبارتند از:

• کورتیکواستروئید: این نوع دارو معمول ترین دارویی است که برای ام اس تجویز می شود. این داروها التهاب را کاهش می دهند و سیستم ایمنی را سرکوب می کنند. این داروها عودکردن ناگهانی بیماری را در انواع خاصی از بیماری ام اس کنترل می کنند.
• اینترفرون بتا 1a یا b1: اینترفرون رشد علائم بیماری را کند می نماید اما در مصرف آن باید دقت کرد چون که ممکن است موجب ایجاد بیماری های کبدی شود.
• کوپاکسون: این دارو برای جلوگیری سیستم ایمنی از حمله به میلین تجویز می شود و به صورت تزریقی مورد استفاده قرار می گیرد. پس از تزریق افراد سرخی و نیز تنگی نفس را ممکن است تجربه کنند.
• تایسبری: این دارو برای کسانی تجویز می شود که نمی توانند درمان های دیگر را تحمل کنند و یا از آنها سودی نبرده اند. این دارو احتمال ابتلا به بیماری لکوانسفالوپاتی چند کانونی پیشرونده که یک بیماری عفونی مغزی و البته متأسفانه کشنده است را افزایش می دهد.

• میتوکسانترون: این دارو نیز یک داروی سرکوب کننده سیستم ایمنی است که عموما در مراحل بعدی استفاده می شود. این دارو متأسفانه می تواند به قلب آسیب بزند اما اگر علائم بیماری به سرعت در حال وخیم تر شدن بود می تواند رشد آن را کند نماید.
• عصاره کانابیس: تحقیقات نشان می دهد که این دارو می تواند درد را التیام بخشیده، سختی ماهیچه ها را کاهش دهد و بی خوابی را درمان کند.
• تریفلونومید: این دارو یک قرص روزانه برای بزرگسالان است.

البته درمان های دیگری مانند توانبخشی شامل فیزیوتراپی، کاردرمانی، کلام درمانی، توانبخشی شناختی و ... وجود دارد. همچنین تعویض پلاسما، ویتامین D و اسید امگا 3 نیز از جمله موادی هستند که برای بیماری ام اس توصیه می گردند.

تجربیات شما درباره بیماری ام اس چیست؟ تجربیات خود را با مخاطبان خبرنگاران درمیان بگذارید.

برگرفته از: mayoclinic و medicalnewstoday

گروه سلامت خبرنگاران