راهنمای کامل نگهداری و تکثیر گل چمچه ای (اسپاتیفیلوم) در خانه - تور فرانسه

گل چمچه ای یا اسپاتیفیلوم چیست؟

گل چمچه ای از خانواده اسپاتیفیلوم است. آن را به عنوان گیاه آپارتمانی نگهداری می نمایند و اگر محیط مناسبی برای رشد آن فراهم کنید، گل های زیبایی می دهد. گل های سفید و شیپوری این گیاه روی ساقه هایی بالاتر از برگ های سبز آن قرار می گیرند. این گیاه برگ های براق و بیضی شکل دارد. گیاهی که به خوبی از آن نگهداری گردد می تواند دو بار در سال گل بدهد. گل ها معمولا عمر طولانی دارند به همین علت چند ماه از سال می توانید از تماشا گل های زیبای این گیاه لذت ببرید.

این گیاه اگر در باغ های منطقه ها گرمسیری و نیمه گرمسیری کاشته گردد یعنی در محیط طبیعی خود رشد کند معمولا در بهار وقتی هوا هنوز خنک است کاشته می گردد. اگر می خواهید آن را به عنوان گیاه آپارتمانی نگهداری کنید، هر زمان از سال می توانید آن را خریداری کنید و به خانه بیاورید.

وقتی گل چمچه ای را از گلخانه به خانه منتقل می کنید باید مراقب باشید که دمای محیط آن به یک باره کاهش پیدا نکند چون در برابر سرد شدن هوا بسیار حساس است. این گیاه معمولا رشد ملایمی دارد و رسیدن گیاه به بلوغ و بالندگی اش تقریبا سه سال طول می کشد.

گل چمچه ای یکی از گیاهانی است که به عنوان گیاه مسموم نماینده برای انسان و حیوانات خانگی شناخته می گردد.

جدول اطلاعات کلی درباره گل چمچه ای

مراقبت از گل چمچه ای

این گیاه زیبا بیشتر به عنوان یک گیاه آپارتمانی نگهداری می گردد چون در بیشتر منطقه ها آب وهوایی، برای نگهداری در فضای باز و کاشتن در باغ و باغچه مناسب نیست. البته در ماه های گرم سال، گل چمچه ای کاشته شده در گلدان را می توانید به فضای بیرون منتقل کنید. اما به محض اینکه دمای هوا کاسته می گردد، باید گیاه را فورا به داخل خانه برگردانید.

گل چمچه ای خاکی که رطوبت میانهی داشته باشد ترجیح می دهد و دوست دارد نور آفتاب را به شکل فیلترشده و غیرمستقیم دریافت کند. شرایط محیط اطراف این گیاه آپارتمانی باید همواره متعادل باشد.

این گیاه به بسیاری از آفت ها و مسائل رایج گیاهان آپارتمانی دچار نمی گردد. البته گاهی اوقات ممکن است دچار حمله آفت هایی مثل شپشک و شپشک آردی گردد. برای از بین بردن این آفات هم کار سختی در پیش رو ندارید. با روغن ها یا صابون های مخصوص دور کردن آفات می توانید آن را از بین ببرید تا گیاهی سالم و شاداب داشته باشید.

نور مناسب

گل چمچه ای گیاهی سایه دوست است و در محیط بومی خود در محیط هایی که نیمه سایه باشند رشد می نماید. اما وقتی آن را در فضای داخلی خانه نگهداری می کنید، به نور بیشتری احتیاج دارند. این نور نباید نور مستقیم آفتاب باشد بلکه باید نور فیلتر شده مثلا از پشت پرده باشد. البته بعضی از انواع این گیاه در برابر تابش مستقیم نور آفتاب، تحمل بیشتری دارند.

اگر برگ های گیاه پیچ خورد یا کم رنگ شد به این معنا است که گیاه، نور زیادی دریافت می نماید. سوختن لبه های برگ ها هم نشان می دهد که گیاه نور مستقیم زیادی دریافت می نماید. اگر این شرایط برای گیاه پیش آمد، آن را به مکانی که سایه تر باشد منتقل کنید. معمولا با حل شدن مشکل، برگ های گیاه دوباره شاداب و سالم می شوند.

خاک

گل چمچه ای خاک سبک و غنی را دوست دارد که حاوی مواد ارگانیک زیاد باشد. خاک های سبک گلدان معمولا انتخاب خوبی برای کاشت گل چمچه ای هستند. این گیاه در محیط بومی خود در زیر سایه درختان استوایی رشد می نماید. به همین علت، خاک این گیاه در محیط بومی همواره پر از برگ های خشک و پوسیده گیاهان دیگر است. اگر می خواهید گیاه شما هم رشد خوبی داشته باشد، می توانید همین شرایط را برای خاک گلدان فراهم کنید.

اطمینان حاصل کنید که خاک گلدان، زهکشی خوبی دارد و گیاه را در گلدان های سفالی بکارید که رطوبت اضافه را پس می دهند.

آب

گل چمچه ای ترجیح می دهد که به جای آب دادن بیش از حد، با آب کمتری زندگی گند. پس مراقب باشید که گلدان را فقط وقتی آب بدهید که خاک آن حداقل تا دو سانتی متر از سطح، خشک شده باشد. در فصل تابستان حتما باید به طور مرتب این گیاه را غبارپاشی کنید چون گل چمچه ای در محیطی که رطوبت بیشتری دارد، بهتر رشد می نماید درست مثل محیط های جنگل های بارانی.

در فصل زمستان باید تعداد دفعات آب دادن به گیاه را کاهش دهید ولی هرگز اجازه ندهید که خاک گلدان به طور کامل خشک گردد.

اگر آبی که در خانه دارید آب کلر زده است، بهتر است که از آب تصفیه شده و بدون کلر مثلا آب جوشیده بهره ببرید. می توانید آبی که قرار است به گلدان بدهید، چند روز در محیط بگذارید تا کلر موجود در آن تبخیر و خارج گردد. بعدا این آب بدون کلر را پای گلدان بریزید.

دمای هوا و رطوبت مناسب

این گیاه دمای هوای نسبتا گرم و محیط مرطوب را ترجیح می دهد. برای نگهداری از این گیاه باید مراقب باشید که در معرض وزش باد سرد از درز درها و پنجره ها قرار نگیرد و دمای محیط نگهداری آن نباید از 12 درجه کمتر گردد. این گیاه اگر در معرض آب وهوای سرد و طولانی قرار بگیرد خیلی زود از بین می رود. میانگین دمای مناسب برای نگهداری این گیاه بین 20 تا 25 درجه است.

برای تأمین رطوبت ضروری گیاه هم برگ های ان را هر هفته با آب مقطر یا آبی که املاح و کلر نداشته باشد، غبارپاشی کنید. این کار را در فصل رشد یعنی در تابستان حتما انجام دهید.

کود

این گیاه از کود دادن گاه به گاه استقبال می نماید. کود دادن باعث می گردد که گیاهی قوی و مستحکم داشته باشید که به صورت فصلی، گل هم می دهد. در تابستان می توانید هر هفته به آن کود بدهید یا از کودهایی بهره ببرید که به آرامی در خاک پخش می شوند. این کودها را در اول فصل رشد، پای گیاه بریزید. در زمستان لازم نیست به آن کود بدهید چون این فصل، در واقع فصل رشد گیاه نیست.

انواع گل چمچه ای

این گیاه معمولا زیاد پیوند زده می گردد و به همین علت انواع مختلفی دارد که بسیاری از آن ها محبوب هستند و به عنوان گیاه آپارتمانی نگهداری می شوند. میزان آن ها از گل های مینیاتوری گرفته تا گل های بسیار بزرگ، متغیر است. رنگ برگ های آن ها هم تغییر می نماید. مثلا بعضی از انواع آن برگ های سبز تیره و گل های سفید دارند و بعضی دیگر برگ های طلایی می دهند. از رایج ترین انواع آن می توان نمونه های زیر را نام برد.

اسپاتیفیلوم Power Petite

این گیاه نسبتا کوچک است و برگ های دورنگ دارد. ارتفاع آن حداکثر به 40 سانتی متر می رسد.

S. ‘Mauna Loa Supreme

این مدل بسیار رایج است و ارتفاع آن بین 90 تا 120 سانتی متر است. این مدل برگ های بزرگی دارد که عرض آن به 20 سانتی متر هم می رسد.

S. ‘Sensation

این مدل بزرگ ترین نوع گل چمچه ای است و ارتفاع آن به 180 سانتی متر هم می رسد. طول برگ های آن هم 25 سانتی متر است.

S. ‘Mojo

این مدل برگ های بزرگ با رنگ سبز خیره نماینده ای دارد.

S. ‘Golden Delicious

این مدل از گل چمچه ای برگ های سبز و طلایی زیبایی دارد.

S. ‘Starlight

برگ های این مدل باریک است و حاشیه بزرگی دارد و چندین گل می دهد. یک گیاه میانه از این مدل گاهی تا 20 گل هم می دهد.

تکثیر گل چمچه ای

این گیاه را معمولا با تقسیم کردن تکثیر می نمایند. یعنی موقع تعویض گلدان می توانید قسمتی از گیاه را جدا نموده و در گلدان دیگر بکارید. این کار را در هر فصلی می توانید انجام دهید. برای تکثیر به این روش، گیاه را کامل آنالیز کنید تا شاخه های تازه منشعب شده از پای گیاه مادر را پیدا کنید.

برای تکثیر کردن گیاه، مراحل زیر را دنبال کنید؛

1. کل گیاه را از گلدان خارج کنید و شاخه تازه منشعب شده را همراه با ریشه اش از گیاه اصلی جدا کنید. حتی می توانید بخش هایی از ریشه اصلی گیاه را هم با آن جدا کنید. هر قسمتی از گیاه که دو یا چند برگ دارد و دارای ریشه متصل به ریشه اصلی است، معمولا با موفقیت تکثیر می گردد.

2. یک گلدان با عمق حدود 20 سانتی متر را با خاک تازه گلدان پر کنید. این خاک باید مرطوب باشد ولی نباید بیش از میزان آب داشته باشد.

3. شاخه ها جدا شده را فورا داخل این خاک بکارید و آن را آب بدهید.

4. گلدان را جایی بگذارید که گرم باشد و نور خوبی دریافت کند. ریشه ها در کمتر از یک ماه قدرت می گیرند و رشد گیاه شروع می گردد.

تعویض گلدان اسپاتیفیلوم

اگر متوجه شدید که فضای گلدان برای ریشه های گیاه چمچه ای کوچک شده است باید آن را به گلدان بزرگ تری منتقل کنید. برای تعویض گلدان باید در اوایل فصل بهار اقدام کنید. همواره از خاک گلدان مرغوب بهره ببرید و دقت کنید که هم خاک و هم گلدان، زهکشی خوبی داشته باشند.

چکار کنیم که اسپاتیفیلوم گل بدهد؟

این گیاه معمولا در فضای داخلی خانه به سختی گل می دهد. گاهی اوقات حتی شادترین و سالم ترین گیاهان هم در جایی غیر از محیط بومی خود یعنی در نواحی گرمسیری و جنگل های بارانی، گل می دهند. با وجود این، اگر دوست دارید که گیاه آپارتمانی شما در فضای داخلی خانه هم گل بدهد، باید کوشش کنید تا محیطی کاملا ایدئال و شرایطی شبیه به زیستگاه بومی این گیاه را فراهم کنید. از نظر رطوبت، توزیع نور و کوددهی منظم، باید به دقت شرایط گیاه را آنالیز کنید. شاید فضایی مثل گلخانه ها یا پاسیوها که در بعضی از خانه ها وجود دارد، موقعیت مناسبی برای گل دادن این گیاه را فراهم کند.

سؤالات رایج درباره نگهداری از گل چمچه ای

درباره این گیاه آپارتمانی و نگهداری از آن سؤال های زیادی برای علاقه مندان به گیاهان آپارتمانی مطرح می گردد. مثلا:

آیا نگهداری از این گیاه کار سختی است؟

نگهداری از اسپاتیفیلوم کمی سخت است و چندان راحت به نظر نمی رسد. این گیاه نسبت به سایر گیاهان آپارتمانی رایج، به توجه و مراقبت بیشتری احتیاج دارد. علاوه بر مرتب کود دادن به گیاه باید مراقب باشید که نه زیاد نور بگیرد نه کم. در آب دادن به گیاه هم نباید زیاده روی کنید و در عین حال، نباید خشک بماند.

سرعت رشد گل چمچه ای چقدر است؟

سرعت رشد این گیاه تقریبا کم است. بین سه تا پنج سال طول می کشد که گیاه به بیشترین میزان خود برسد.

آیا گل چمچه ای را می توان در فضای داخلی خانه پرورش داد؟

این گیاه در بسیاری از منطق آب وهوایی در فضای باز دوام نمی آورد. به همین علت بیشتر به عنوان گیاه آپارتمانی شناخته می گردد. تا زمانی که بتوانید شرایطی شبیه محیط بومی گیاه را برایش فراهم کنید، می توانید از زیبایی خیره نماینده آن در فضاهای بسته مثل خانه و محل کار لذت ببرید.

مسائل رایج گل چمچه ای

نگهداری ناصحیح از گیاه باعث ایجاد مسائلی می گردد که تقریبا همه آن ها به راحتی حل می شوند.

گل ندادن

یکی از مسائل رایجی که باعث ناامیدی افراد از نگهداری این گیاه می گردد، گل ندادن آن است. اگر گل چمچه ای نور کافی دریافت نکند، احتمال گل دادن آن کم می گردد. این گیاه در برابر نور کم، دوام خوبی دارد ولی این مقاومت به این معنا نیست که آن را در جای تاریک نگهداری کنید. برای اینکه گیاه کل بدهد باید آن را به محیط پرنور منتقل کنید تا نور زیاد و غیرمستقیم دریافت کند.

گل های سبزرنگ، گل های ضعیف یا به کلی گل ندادن گیاه ممکن است به خاطر کمبود مواد مغذی هم باشد. اگر گل های سبزرنگ می دهد میزان کود را کاهش دهید. اگر گیاه گل نمی دهد یا گل های ضعیفی دارد، از کود مخصوص گیاهان آپارتمانی بهره ببرید. این کودها میزان زیادی فسفر دارند که برای گل دادن گیاه ضروری است.

قهوه ای شدن نوک برگ ها

یکی دیگر از مسائل این گیاه، قهوه ای شدن نوک برگ ها است. این مشکل معمولا چند علت دارد؛ نور بیش از میزان، کود دادن بیش ازحد، کمبود آب و رطوبت کم در محیط اطراف گلدان. برای افزایش رطوبت گیاه، یک سینی حاوی سنگریزه و آب در کنار آن قرار دهید یا گیاه را مرتب غبارپاشی کنید.

زرد شدن برگ ها

زرد شدن برگ ها اگر به خاطر کهنه شدن برگ باشد، طبیعی است. اما اگر برگ های تازه زرد می شوند احتمالا به خاطر آب دادن بیش از میزان یا آب دادن کمتر از میزان احتیاج گیاه است.

آفت ها

شپشک و شپشک آردی اگر فرصت پیدا نمایند خیلی زود روی برگ های گیاهان آپارتمانی جا خوش می نمایند. برای از بین بردن این آفت ها، با یک دستمال نرم و مرطوب آغشته به صابون های آفت کش، برگ ها را تمیز کنید. گاهی ضروری است چندین بار این کار را انجام دهید. گیاه آفت زده را از سایر گیاهان جدا کنید تا باعث آلوده شدن آن ها نگردد.

حقایق جالب درباره گل چمچه ای

• یکی از نام های رایج این گیاه، لیلی صلح است. علت این نام گذاری گل های سفیدی است که این گیاه می دهد و معمولا در ارتفاع بیشتری نسبت به برگ ها قرار می گیرند؛ درست مثل یک پرچم سفید صلح.
• با وجود نام لی لی، این گیاه ربطی به خانواده لیلی ها یا لیلیوم ها ندارد.

منابع: Thespruce, Almanac