دانستنی های دیابت در دوران بارداری - تور فرانسه

دانستنی های دیابت در دوران بارداری

گفتگو با دکتر ایرج خسرونیا*

دیابت بارداری به حالتی گفته می شود که در آن بدن نسبت به گلوکز عدم تحمل پیدا می کند و این حالت همیشه اولین بار در زمان بارداری خود را نشان می دهد. در افراد مبتلا به دیابت بارداری احتمال ابتلا به دیابت نوع دو بیشتر از بقیه خانم هاست. این خانم ها معمولا نوزاد بزرگ تری دارند و اغلب گفته می شود وزن بالای جنین هنگام تولد احتمال دیابت بارداری کشف نشده را مطرح می کند. برای آشنایی بیشتر با این بیماری خطرناک دوران بارداری با دکتر ایرج خسرونیا، رییس جامعه متخصصان داخلی ایران گفتگویی ترتیب داده ایم که اینک پیش روی شماست.

یکی از مهم ترین آزمایش هایی که اوایل بارداری از خانم های باردار صورت می گیرد آزمایش قندخون است. چرا قند خون در این دوران این قدر مهم است؟

به نکته بسیار مهمی اشاره کردید. کلید حاملگی سالم برای خانم های مبتلا به دیابت، کنترل دقیق قندخون است. کنترل قندخون باید پیش از دوران بارداری و در طول دوران بارداری انجام شود. کنترل دقیق قندخون به معنی نگهداری غلظت خون نزدیک حد طبیعی است. برای رسیدن به این کنترل لازم است تعادل درستی میان مصرف مواد غذایی، ورزش و تزریق انسولین برقرار شود. از این رو لازم است قندخون به طور مرتب بررسی شود. با کنترل قندخون و مراقبت های مناسب پزشکی، احتمال حاملگی بدون مشکل و تولد نوزاد سالم همانند یک مادر غیردیابتی خواهد بود.

اگر قند خون زنان باردار در دوران بارداری کنترل نشود چه اتفاقی می افتد؟

قندخون و کتون ها که در خون مادر با غلظت بیش از حد طبیعی وجود دارند، از جفت می گذرند و وارد بدن جنین می شوند و احتمال تولد نوزاد با نقایص مادرزادی را افزایش می دهند. بنابراین کنترل درست قندخون بیش از دوران بارداری بسیار مهم است. در طول شش هفته اول بارداری ارگان های جنین شکل می گیرند. قندخون بالا در طول این هفته ها بر رشد اندام های جنین اثر می گذارد و می تواند سبب ایجاد نقایص مادرزادی شود. به علت افزایش اندازه قندخون جنینی، لوزالمعده جنین انسولین بیشتری می سازد ولی بعد از تولد برای نوزاد توقف ترشح انسولین مشکل است بنابراین ممکن است سطح قندخون پایین بیفتد. بنابراین توصیه می شود نخست پزشک معالج زنان مبتلا به دیابت و بعد از آن متخصصان زنان، متخصصان داخلی، متخصصان غدد و تغذیه برنامه غذایی صحیح را برای رسیدن به کنترل مطلوب قندخون طراحی کنند.

درباره فردای زایمان این بیماران هم بگویید.

افراد مبتلا به دیابت نوع یک یا همان دیابت وابسته به انسولین در دوران بارداری، احتیاج بدنشان به انسولین زیاد می شود. این افزایش احتیاج به ویژه در سه ماه آخر بارداری دیده می شود که به علت وجود هورمون جفت است. هورمون جفت به رشد جنین کمک می کند اما در همان زمان جلوی فعالیت انسولین بدن مادر را می گیرد در نتیجه احتیاج به انسولین افزایش می یابد.

اگر پزشکان برای خانم های باردار تشخیص دیابت نوع دو گذاشتند چه کار کنیم؟

اگر زنان باردار به دیابت نوع 2 مبتلا هستند، برنامه درمانی عوض می شود. اگر برای کنترل دیابت قرص های خوراکی پایین آورنده قندخون مصرف می کنید، این قرص ها را به علت احتمال مطرح شده برای ایجاد نقایص جنینی نباید در دوران بارداری استفاده کنید. پزشک شما قبل از باردار شدن ممکن است درمان با انسولین را برای کنترل قندخون شروع کند.

چه پیشنهادی برای تغذیه دوران بارداری برای مبتلایان به دیابت دارید؟

اصولا افراد مبتلا به دیابت، برنامه غذایی مرتبی دارند. در طول حاملگی برای پیشگیری از افزایش یا کاهش زیاد غلظت قندخون لازم است با متخصص تغذیه و پزشک معالج خود مشورت و با این کار به کنترل قندخون خود کمک کنید. اگر وزن شما در شروع حاملگی بیش از حد معمول بود نباید سعی کنید وزن خود را کم کنید. پزشک و متخصص تغذیه درباره شیوه افزایش وزن در طول دوران بارداری شما را راهنمایی خواهند کرد. اگر در شروع حاملگی وزن مطلوب داشته باشید، انتظار می رود تا پایان بارداری 7 تا 11 کیلوگرم اضافه وزن پیدا کنید. خانم های لاغر لازم است افزایش وزن بیشتری در طول بارداری داشته باشند.

تحرک فیزیکی و نرمش در کنترل دیابت مادران باردار چه قدر موثر است؟

تحرک بدنی یا ورزش به ویژه در دیابتی های نوع 2 یکی از اصول اساسی درمان است. همان طور که می دانید، ورزش همراه با برنامه غذایی صحیح در کنترل قندخون نقش اساسی دارد. درباره ورزش کردن در دوران بارداری هم سوالاتی برایتان مطرح می شود که دراین باره باید با متخصصان آموزش دیابت مشورت کنید. ورزش در دوران بارداری به شرایط سلامت شما کمک می کند.

آیا همه مادران دیابتی و بادار می توانند ورزش کنند؟

پرفشاری خون، مسائل چشمی، کلیوی یا قلبی، آسیب های عروقی دیگر و آسیب اعصاب از مواردی هستند که لازم است درباره خطرهای ورزش در دوران بارداری با پزشک خود مشورت کنید. به طور کلی در دوران بارداری نباید ورزش های کششی اندام یا به اصطلاح ورزش های کششی سنگین انجام دهید. بهترین ورزش ها برای دوران بارداری، پیاده روی و شنا است.

از بین سزارین و زایمان طبیعی چه روشی را برای مادران دیابتی و باردار توصیه می کنید؟

نزدیک زمان زایمان، پزشک جنین را از نظر اندازه رشد و شرایط سلامت بررسی می کند و سپس درباره شیوه زایمان تصمیم می گیرد. ممکن است به طور طبیعی زایمان انجام شود یا بنا به نظر پزشک، زایمان به شیوه سزارین انجام شود. شیوه زایمان اثری بر نوزاد ندارد. پزشک تلاش می کند در طول زایمان و تولد نوزاد، قندخون شما را کنترل کند. در شروع زایمان احتیاج به انسولین کم می شود، به گونه ای که گاهی اوقات در طول زایمان یا حتی 24 ساعت پس از تولد نوزاد هم به تزریق انسولین احتیاج نیست.

وپس از تولد نوزاد، چه؟

پس از تولد نوزاد بدن زائو به علت فعالیت زیاد در دوران بارداری، به استراحت احتیاج دارد. بعضی مادران در طول چند هفته اول پس از تولد، اندازه قندخون شان بهتر می شود و بعضی دیگر قندخون شان به سرعت بالا می رود. بنابراین شرایط کنترل قندخون در این مدت قابل پیش بینی نیست. تغذیه نوزاد با شیرمادر برای مادران دیابتی بسیار مناسب است اما ممکن است غلظت قندخون قابل پیش بینی نباشد. همچنین ممکن است تغییر در الگوی خواب و غذا سبب افت قندخون شما شود. از این رو همانند دوران پیش ازبارداری درکنترل قندخون جانب احتیاط را رها نکنید.

حرف آخر

در دوران شیردهی یا پیش از آن، یک میان وعده حاوی پروتئین و کربوهیدرات (ساندویچ، نان و گوشت) مصرف کنید. همچنین به اندازه کافی مایعات بنوشید. برنامه ریزی کنید که در حین شیردهی آب یا چای بدون شیرینی مصرف کنید و اگر در دوران شیردهی دچار کاهش قندخون شدید، شیردهی را متوقف سازید و برای برطرف کردن حالت افت قندخون، ماده ای غذایی مصرف کنید.

پی نوشت ها :

*متخصص بیماری های داخلی

منبع:www.salamat.com

/ک

منبع: راسخون