هر آنچه باید درباره خیال پردازی ناسازگار بدانید - تور فرانسه

در واقع برای مدتی حواسمان را از دنیای اطراف منحرف می کنیم و اجازه می دهیم تا ذهنمان در میان رویاها و خیالاتمان غرق گردد. با این حال اگر رویاپردازی ها و خیال پردازی های روزانه ما آن قدر مکرر و شدید باشد که در زندگی روزمره تداخل ایجاد کند، این احتمال وجود دارد که با اختلال خیال پردازی ناسازگار روبرو باشیم.

این مقاله از خبرنگاران مگ به شما یاری می نماید تا ضمن آشنایی با ابعاد مختلف اختلال خیال پردازی ناسازگار، علائم، نحوه تشخیص و درمان آن را هم بیاموزید. با ما همراه باشید.

خیال پردازی ناسازگار

اگر یک دهه قبل روان پزشک شما متوجه این مسأله می شد که شما عاشق تخیلات و رویاپردازی های خود هستید، احتمالا یک دوره داروی ضد روان پریشی که معمولا برای درمان توهمات اسکیزوفرنیک استفاده می گردد، برای شما تجویز می کرد.

اگرچه این خیال پردازان افراطی می دانند دنیای که آن ها در ذهن خود ایجاد نموده اند واقعی نیست، اما وقتی این مسأله در حضور مشاوره مطرح می گردد، اغلب این گونه برداشت می گردد که فرد دچار روان پریشی است یا در حالات خفیف تر به سادگی با آن به عنوان تخیل بیش فعال برخورد گردد.

امروزه اوضاع خیلی تغییر نموده است. در واقع حدود چهارده سال از اولین مطالعات الی سومر در زمینه اعتیاد افراد به خیال بافی می گذرد و کشف پدیده ای که باعث شناسایی اختلالی تحت عنوان خیال پردازی ناسازگار (Maladaptive daydreaming) شده است.

با این حال هنوز هم، در صورت آشنایی ناکافی درمانگر با اختلال خیال پردازی ناسازگار، به احتمال زیاد، پس از آنالیز علائم، تشخیص پزشک روان پریشی یا اختلال نقص توجه و بیش فعالی خواهد بود و معمولا آشنایی افراد با این اختلال بیشتر از طریق مطالعات خودشان در فضای مجازی صورت می گیرد نه از طریق تشخیص بالینی درمانگر.

اختلال خیال پردازی ناسازگار معمولا به عنوان یک مکانیزم مقابله ای در پاسخ به تروما (ضایعه های روحی)، سوءاستفاده یا تنهایی اتفاق می افتد. مبتلایان به این اختلال دنیای پیچیده ای را در درون خود خلق می نمایند و در زمان بروز تنش و پریشانی از طریق رویاپردازی برای چندین ساعت به آنجا پناه می برند.

این اختلال در حقیقت یک چرخه معیوب اعتیادآور خلق می نماید. غالباً بین مبتلایان به این اختلال و شخصیت ها و زندگی خلق شده در خیالشان دلبستگی عاطفی ایجاد می گردد، که جایگزین رویدادها و تعاملات دردناک موجود در زندگی واقعی آن ها می گردد.

همچنین در این مطالعه معین شد که این اختلال بر روی شرایط بهداشت و سلامت فرد هم تأثیراتی منفی می گذارد و باعث اخلال در عملکرد روزمره او می گردد. در چنین شرایطی و با وجود تنش و استرس فراوان، خیال پردازی درباره یک زندگی شیرین و جذاب تر، قطعا از برخورد با واقعیت ناخوشایند، راحت تر است.

تفاوت اصلی و معین نماینده بین خیال پردازی ناسازگار و روان پریشی این واقعیت است که افراد درباره اختلال خیال پردازی ناسازگار می دانند که خیالات و رویاهای آن ها واقعی نیست، اما درباره روان پریشی این طور نیست.

در صورت شناخت ناکافی درمانگر از این اختلال، معمولا با آن به عنوان نوعی عدم تعادل بیوشیمیایی سیستم عصبی برخور می گردد، در صورتی که اختلال خیال پردازی ناسازگار یک شرایط اعتیادآور و ناشی از وجود یک خلاء در زندگی فرد است.

در صورت اطلاع ناکافی یا درک نادرست از این اختلال حتی با وجود فرایند درمان هم مشکل اساسی معمولا حل نشده باقی می ماند. افراد مبتلا به اختلال خیال پردازی ناسازگار معمولا با مسائل زیادی روبه رو هستند؛ آن ها دائما به دنبال درمان مناسب از این درمانگر به آن درمانگر مراجعه می نمایند، کارها و وظایفشان را مرتبا به تعویق می اندازند و اطرافشان را بی نظمی و شلوغی فرا گرفته است و جامعه هم به آن ها به دید فردی بی انضباط و شلخته نگاه می نماید.

ماهیت اختلال خیال پردازی ناسازگار

خیال بافی به غرق شدن در افکاری اطلاق می گردد که در ارتباط با محیط پیرامونی یا فعالیت های پیش روی فرد نیست. این فکر و خیال ها اغلب تجربیاتی خوشایند و مطبوع هستند، زیرا در طی فرایند خیال پردازی، فرد خود را در حال اجرا یک فعالیت دلخواه یا رسیدن به هدفی متعالی تصور می نماید.

متخصصان معتقدند که خیال پردازی حاصل فعالیت مجموعه ای از مناطق مختلف مغز است که تحت عنوان شبکه حالت پیش فرض شناخته می شوند.

شبکه حالت پیش فرض بخشی از غشای مغز است که الگوی فعالیت های پایدار و ثابت را در زمانی که مغز در حالت استراحت است کنترل و مدیریت می نماید.

به عبارت دیگر، فعالیت مغز در این شبکه هنگامی که مغز وظیفه و فعالیت معینی را دنبال نمی نماید، در بالاترین سطح خود قرار گرفته است. اما اگر توجه مغز معطوف به یک فعالیت یا شی ء خارجی گردد، سطح فعالیت در شبکه حالت پیش فرض کاهش می یابد.

شبکه حالت پیش فرض نقش مهمی در فراوری تجارب آگاهانه انسان دارد و بعضی تحقیقات نشان داده است که وقتی کسی خیال بافی یا رویاپردازی می نماید، فعالیت این منطقه از مغز به طرز چشمگیری افزایش می یابد.

اگرچه بعضی از متخصصان این اختلال را با خلاقیت و قدرت درون نگری مرتبط دانسته اند، اما رویاپردازی بیش از حد می تواند عملکرد طبیعی فرد را در محل کارش مختل کند و روی تحصیلات و روابط او تأثیرات منفی بگذارد.

در سال 2002، پروفسور الی سامر برای اولین بار پدیده خیال پردازی ناسازگار را به دنیا معرفی کرد. وی معتقد بود که خیال پردازی ناسازگار می تواند در اثر یک ضربه روانی یا سوءاستفاده ایجاد گردد و به عنوان یک استراتژی مقابله ای عمل کند که فرد می تواند برای فرار از واقعیت از آن استفاده کند.

راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، ویرایش پنجم، خیال پردازی ناسازگار را به عنوان یک اختلال قابل تشخیص معرفی ننموده است. در حقیقت پیش از آنکه متخصصان پزشکی و سلامت روان به طور کامل خیال پردازی ناسازگار را درک نموده و قادر باشند تا آن را به عنوان یک بیماری درمان نمایند، به تحقیقات و شواهد علمی قوی تری در این خصوص احتیاج است.

با این وجود، خیال پردازی ناسازگار اختلالی است که برای خیلی ها اتفاق می افتد و می تواند تأثیرات نامطلوبی بر زندگی روزمره انسان داشته باشد.

علائم

از آنجا که خیال پردازی ناسازگار هنوز به عنوان یک اختلال یا بیماری پزشکی شناخته نشده است، معین لیست معینی از علائم برای آن مسأله ای چالش برانگیز است.

با این حال، علائم ممکن است شامل یک یا چند نمونه زیر زیر باشد؛

• تجربه کردن رویاهای بسیار زنده و شفاف در بیداری
• تخیلات و فکر و خیال های غیر عادی طولانی که رهایی از آن ها سخت است.
• ناتوانی در انجام کارهای روزمره
• رویاهایی که در اثر وقایع یا محرک های خارجی ایجاد می شوند، مانند خیال پردازی در هنگام تماشای فیلم یا گوش دادن به موسیقی.
• اختلال در خواب و بی خوابی
• حرکات تکراری و ناخودآگاه هنگام خیال پردازی، مانند تکان دادن یا فشردن دست ها به هم

همچنین ممکن است بعضی از افراد علائمی را که در اختلال بیش فعالی و کمبود توجه شایع هستند، مانند کوتاهی بازه تمرکز و توجه را هم تجربه نمایند.

تشخیص

در حال حاضر امکان تشخیص قطعی و رسمی اختلال خیال پردازی ناسازگار امکان پذیر نیست. متخصصان برای یاری به افراد در معین اینکه آیا علائم این اختلال را تجربه می نمایند یا نه، مقیاس خیال پردازی ناسازگار 14 نقطه ای ایجاد کردند. با این حال، مردم فقط باید از این مقیاس به عنوان معیار استفاده نمایند و در نظر داشته باشند که هدف آن ارائه تشخیص قطعی نیست.

شواهد کافی برای اثبات این که خیال پردازی ناسازگار را می توان به عنوان یک بیماری روانی طبقه بندی کرد یا نه، وجود ندارد، اما این اختلال شباهت هایی با بعضی از این نوع بیماری ها دارد.

به عنوان مثال، افراد مبتلا به اختلال هویت تجزیه ای می توانند وارد حالت های جدا شدن از واقعیت شوند و درگیر یک خیال یا سرخوردگی شوند.

با این حال قبلا گفته شد که افرادی که رویاپردازی ناسازگار را تجربه می نمایند معمولا می دانند که خیال پردازی ها و رویاهایشان واقعیت ندارد.

درمان و مدیریت خیال پردازی ناسازگار

برای اختلال خیال پردازی ناسازگار هیچ درمان استانداردی وجود ندارد. با این حال، بعضی از روش های مشتق شده از شواهد و تجربیات درمانگران وجود دارد که می تواند به فرد در مدیریت علائم این اختلال یاری کند.

این تکنیک ها شامل کارهای زیر هستند؛

کاهش خستگی: شما می توانید این کار را با افزایش میزان خواب با کیفیت خود انجام دهید. همچنین استفاده از محرک هایی مانند کافئین برای مقابله با خستگی در طول روز هم می تواند برای شما مفید باشد.

آشنایی با علائم: آگاهی دادن به دیگران درباره علائم این اختلال می تواند فرصتی را برای آن ها ایجاد کند تا خیال پردازی ناسازگار را تشخیص داده و سعی نمایند جلوی آن را بگیرند.

شناسایی و اجتناب از عوامل تحریک نماینده: یادداشت برداری از زمان رویاپردازی ناسازگار می تواند به شما یاری کند تا فعالیت ها یا محرک هایی که شما را به سوی این حالت سوق می دهند را شناسایی کنید.

روان درمانی: این روش می تواند به شناسایی عوامل محرک و دلایل رویاپردازی ناسازگار یاری کند. تکنیک های روان درمانی مانند درمان شناختی رفتاری می تواند به شناسایی هرگونه مسئله یا مشکل زمینه ای یاری کند. همچنین یک درمانگر می تواند بعضی از استراتژی های مقابله ای مفید و کاربردی را به شما پیشنهاد کند.

درمان دارویی: بعید به نظر می رسد که اختلال خیال پردازی ناسازگار به حدی شدید باشد که احتیاج به دارو داشته باشد. با این حال، دارویی به نام فلووکسامین می تواند به کاهش علائم این اختلال یاری کند.

یک مطالعه موردی بر روی افراد مبتلا به خیال پردازی ناسازگار نشان داد که فلووکسامین می تواند برای کاهش و مدیریت علائم آن مفید باشد. با این حال، در حال حاضر تحقیقات کمی درباره استفاده از درمان های دارویی برای این اختلال صورت گرفته است.

نکته پایانی

بدون وجود یک رویه رسمی برای تشخیص این اختلال، تشخیص خیال پردازی ناسازگار یا یافتن روش های درمانی برای آن سخت است. با این حال، اگر علائم این اختلال زندگی روزمره شما را مختل می نماید، باید به دنبال دریافت یاری تخصصی در این خصوص باشید. شناسایی و اجتناب از عوامل محرک هم می تواند به شما یاری کند تا روی وظایف و امور تحصیلی خود متمرکز بمانید.

اگرچه یک ساختار درمانی رسمی هم برای این اختلال وجود ندارد، اما چندین انجمن آنلاین وجود دارد که افراد می توانند تجربیات خود را در آن به اشتراک بگذارند و درباره خیال پردازی ناسازگار هدایت بگیرند.

این مطلب فقط جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه برطرف مسؤولیت خبرنگاران مگ را بخوانید.

منبع: The British Psychological Society, Medical News Today